Avrupa'da Hip Hop
Avrupa'da Hip Hop İngiltere'ye Amerika'dan hemen sonra geliyor çünkü İngiltere ve Amerika birbirleri için doğal bir müzik pazarı. Birkaç yıl sonra ürünler bütün Avrupa’ya yayılıyor. Önce break dans çılgınlığı oluyor. Avrupa'da Hip Hop kültürü ikinci kuşak göçmenler arasında Amerika taklidi olarak başlıyor ama kısa sürede kendi özgünlüğünü keşfediyor. Avrupa'da genelde pozitif unsurlar önde (edebi yanı, yerel kimlik, bilinç, para yönetimi)… Gansta Rap (kadın ayrımcılığı yapan şiddet temalı Rap) fazla yok. İlk Hip Hop grubu olarak bilinen Amerikalı grup Zulu Nation'ın pozitif mesajı sahipleniliyor. Hardcore-Soft ticari (sert-yumuşak) ayrımı bariz. 1996'dan itibaren göçmen gençleri aşarak çok kültürlü geniş bir kuşak tarafından sahipleniliyor.
İngiltere:
Gelir gelmez hemen klüplere giriyor, ama sertlik ve mesaj kısmı yok. Çünkü klüplerde toplumsal karşılığı yok. Pop ya da Trip Hop adını alarak özgün bir forma dönüşüyor. Bu yoldan giden gruplardan biri de Massive Attack. Göçmenlere görece tatmin edici imkanlar sağlanmış olması ve gençliğin Punk ve Grunge gibi hareketlerle kendilerini ifade edebiliyor olması sebebiyle İngiltere'de bir Hip Hop kültürü oluşmuyor. Sadece kendini Rap'e adayan küçük bir grup Amerikan tarzı Rap müziğini devam ettiriyor.
Newcastle örneği : Newcastle beyaz işçi sınıfının yaşadığı bir kasaba. Hip Hop kültürüne dair üç karakteristik görüş var: "Zencilerle ne işimiz var? Yapmayın!", "Beyaz Hip Hop olmaz, ama Siyahlar cool", "Irkla alakası yoktur, sokakların kültürüdür"
İngiltere'de yaygın olan görüş ikincisi. Ayrıca üç kesimde de ortak olan cinsiyetçi bir bakış var: "Kızlar Rap yapamaz, Rap erkek işidir"
Fransa:
Durum çok farklı… Gettolardaki koşullar Amerika'daki kadar kötü değil (İngiltere gibi de değil) ama söylenecek çok şey ve problemler var. Fransa'ya Hip Hop 1979'da geliyor. 1982'de Hip Hop çalan radyolar var ve aynı yıl New York Rapçileri turneye geliyor. İlk Fransız albümü 1984'te yapılıyor. En ünlü Fransız Rapçi Senegal kökenli MCSolaar pozitif bir Hip Hop yapıyor. Sadece gettolarda değil gençliğin büyük kesiminde de seviliyor. Hem ticari hem politik olmayı beceriyor. Diğer Avrupa ülkelerinde ise ticari ve politik Rap arasında ayrım var. İtalya, Almanya, Danimarka gibi ülkelerde MCSolaar taklidi fakat politik olmayan Soft-Rapçiler çıkıyor. Buna tepki olarak gansta olmayan daha sert bir Hip Hop gelişiyor.
Avrupa'da ve Fransa'da break dansın altın yılı 1983. Break dans 1990'lara kadar devam ediyor, sahneye taşınmaya başlıyor. Önceleri sokakta daire içinde yapılan break dans, sahneye taşınınca çizgisel bir şekil alıyor. Seyirciyle farklı bir ilişki kuruluyor. Break dansçıların koreograflarla çalışmaları zor oluyor ve seyirci profili değişiyor. Bu süreçte break dans çok şey kaybediyor ama bir yandan da çok şey kazanıyor. En önemlisi gettolardaki yaşam ve Hip Hop kültürü toplumsal birçok alanda meşrutiyet kazanıyor. Sadece televizyon konusunda bir gelişme olmuyor, varoşlar hakkında televizyonlarda sadece çatışma görüntüleri yer alıyor.
Almanya:
Amerika ve Fransa'dan sonra üçüncü büyük Rap müzik pazarı… 1980'lerin başında grafiti ve break dansla geliyor. 1980'lerin ortalarında Amerikan albümlerine ulaşılabiliyor. İlk olarak, Amerikan üssünün olduğu ve 2. Dünya Savaşı’ndan sonra küçük Manhattan olarak yeniden kurulan Frankfurt'a geliyor. Amerikalı askerlerin gittiği barlardan bazıları Hip Hop barları ve buraya gelen gençler Hip Hop ile tanışıyor ve Amerikalıların taşıdığı şekilde bir Hip Hop kültürü oluşmaya başlıyor. Ama bu dönem kısa sürüyor. Almanya'da popüler müzik genelde İngilizce olmasına rağmen Rap müzik Almanca yapılıyor. İlk ve en popüler grup Fantastischen 4 (Fantastik 4'ler). Hip Hop kültürü Kuzey Afrika, Ortadoğu ve Doğu Avrupa'dan göçmen gençler (2. kuşak) tarafından sahipleniliyor. Almanya vatandaşlık verme konusunda Avrupa'da en çok zorluk çıkaran devlet. Ayrıca vatandaşlık verilse bile toplum tarafında ayrımcılık devam ediyor. İlk Rap müzik albümlerinde "kendi ülkemde yabancıyım" şeklinde sözler var ve göçmen gençler Alman toplumuna entegre olma arzularını dile getiriyorlar, ayrımcılığı protesto ediyorlar. Türk göçmen gençler farklı bir yaklaşım geliştiriyorlar ve buna da itiraz ediyorlar: "Biz Alman değiliz, siz de değilsiniz, niye Alman olmaya bu kadar meraklısınız!..." Almanya'da üçücü bir kanat daha var; Afro-Amerikan Hip Hop takipçisi olan daha küçük bir kesim…
1989'da iki Almanya birleştikten sonra Almanya'da neo-faşist dalga oluşuyor. Alman toplumunda buna karşı bir direnç gelişiyor ama göçmen gençlerin rahatsızlığı devam ediyor.
1990'larda Alman gruplar da Rap müzik yapmaya başlıyor ve başarı kazanıyor. Orta sınıf gençler de bu kültüre dahil oluyor fakat sadece eğlence olsun diye.
1994'te politik Rap yapan daha sert gruplar ortaya çıkıyor, ama ticari başarı düşük. "Yeni okul" olarak da adlandırılıyor.
Belçika:
Fransa gibi Afrika kökenli Rapçilerle 1980'lerde başlıyor. Amerika'da yaşayan Kongo kökenli Technotronic grubu ilk grup. "Pump up the jam" (Karmaşıklığı Pompala) ile uluslararası üne kavuşuyorlar. BennyB yaptığı popüler ve ana akım müzikle dünya çapında başarı kazanıyor Ona tepki olarak alternatif gruplar oluşuyor. Farklı gruplar var. Fransızca-İspanyolca Rap yapan bir grup var. Ruandalı göçmenlerin kurduğu gruplar var. 1990'ların sonlarından itibaren Belçikalı gençler gruplar kurmaya başlıyor: Walon ve Flaman gruplar… Belçika da ticari ve sert Rap ayrımı çok keskin.
İsveç:
1980'lerin başında İngilizce başlıyor, sonra İsveççe devam ediyor.
Sırbistan:
1980-1995 arası yavaş yavaş oluşuyor; 1997-1998 yıllarında çok popüler. Kosova savaşıyla kesintiye uğruyor. 2002 sonrası yeniden popüler hale geliyor.
İtalya:
Hip Hop 1980'lerde geliyor ve Jamaika'nın geleneksel Ragga türüyle birleştiriliyor. Solcu gençler sahipleniyor. Güney İtalya'daki müzik Kuzey'e göre daha sert. 1990'larda popülerleşiyor ve Amerika'daki tarzların hepsi takip ediliyor; Gansta, Politik, Doğu Yakası, Pop, Trip Hop. Yerel dillerde Rap yapanlar da var. İtalyan mafyasına sert eleştiri yapan gruplar var.
İrlanda:
1980'lerde grafiti ve break dansla geliyor. Genelde yeraltı… 1998'lerde biraz popülerleşiyor.
Hollanda:
Fransa'ya benziyor. Afrika kökenli göçmenler Hip Hop kültürünü sahipleniyor. Eski sömürgesi olan Antiller ve Surinam'dan gençler… 16 milyon nüfusa sahip Hollanda'da dört milyon yabancı var. 1986'da Hollandalı bir grubun şarkısı bütün dünyada ünlü oluyor. “Holiday Rap (Tatil Rapi)”
İskandinavya ülkelerinde Amerika etkisi fazla... İskandinavya'nın özgünlüğü kadın gruplarının görece fazla olması.
Finlandiya:
Wild Style filmiyle 1980'lerin ortalarında Hip Hop kültürü Finlandiya'ya geliyor. 1980'lerin sonunda Finli gruplar kuruluyor ama asıl 1990'ların sonrasında patlıyor. Çoğunlukla Fince kullanılıyor.
Norveç:
1980'lerin başında Rap ve grafiti ile geliyor ve genelde yeraltı. 1990'larda
Macaristan:
Rap müzik özellikle Romanlar arasında popüler. Romanlarda geleneksel olarak ağızla ritm tutma var. İcracılar arasında ünlü bir Gansta Rapçi var. "Straight from Getto (Doğrudan varoştan)" albümü (1995) ticari başarı elde etmiyor ama sonraki albümleri çok popüler. Macaristan'da Hıristiyan Rap ve Jungle Rap (Orman Rapi - nüdist bir klip yapıyorlar) tarzları oluşuyor. Ayrıca komedi Rap adında esprili ve kelime oyunlarına dayanan bir tarz oluşuyor.
Yunanistan:
1987'de İngilizce sözlerle başlıyor. 1990'larla beraber Yunanca sözler yazılıyor. 1995-2000 arası iki büyük Hip Hop grubu arasında gerilim var ve bu karşıtlık dinleyenlere de yansıyor. 1997'den sonra Amerika’daki Hip Hop'da şiddet temalarının artmasına paralel olarak (yani gansta Rap) bütün dünyada olduğu gibi Yunanistan'da da şiddet temaları artıyor; silah, uyuşturucu, seks öne çıkıyor ve ticari hale geliyor. 2000 sonrası ticari Hip Hop çok başarılı.
Türkiye:
Hip Hop Almanya'daki göçmen Türk gençlerle başlıyor (Cartel), Türkçe müzik yapıyorlar ve Türkiye'ye geliyor.
Rusya:
Kuzey Amerika'daki old school (eski okul) tarzına benziyor. Önceleri ticari başarı yok. 1994'de yaygınlaşıyor. Bir kesim geleneksel chastushka tarzıyla birleştiriyor. Bunun uygun olup olmadığı konusunda tartışma var. Rusya'da Rapçiler hobi olarak uğraşıyor ve aslında ciddi bir Hip Hop kültürünün oluşmadığı söylenebilir.
İzlanda:
İlk başta rock ile karışık Hip Hop (Beastie Boys ve Rage Against The Machine tarzı) ve İngilizce. İzlandaca Rap yapan ilk grup gansta Rap yapıyor.
Danimarka:
1980'lerin sonunda Danimarkaca başlıyor. Sonra 1990'larda bir İngilizce furyası oluyor. 1990'ların sonunda yeniden Danimarkaca Rap yapılıyor. Danimarka dışında İskandinavya ve Almanya'da da başarılı olan gruplar var.
Romanya:
Önce gansta Rap şeklinde geliyor. Sonra Fransız ve Alman tarzı öne çıkıyor; politik ve sistem karşıtı temalar, komunizm sonrası yoksul zengin ayrımı üzerine sözler gibi. 2004 seçimlerinde bir grup sistem karşıtı, "Romania, wake up!" (Romanya Uyan) gibi şarkılarla (iktidardaki sosyalist partiye karşı) bir partiye açık destek oluyor ve seçimlerin sonucunda etkisi olduğu söyleniyor.
İsviçre:
1990'larda çok kültürlü gruplar var.
İspanya:
1980'lerin sonu başlıyor, zayıf kalıyor.
Portekiz:
1980'lerin sonunda başlıyor. Çok göçmen olmasına rağmen zayıf. Yine de İspanya'ya göre daha fazla Rap grubu var.
Avusturya:
Almanya'daki Hip Hop kültürünü takip eden küçük bir grup var.
Slovenya:
1980'lerin sonunda geliyor.
Slovakya:
1988'de Slovakça başlıyor ve İngilizce söz hiç kullanılmıyor.
Bosna:
Bosna savaşıyla ilgili sözler var. Çok yaygınlaşmıyor. Milliyetçi bir grup var.
Bulgaristan ve Hırvatistan'da da Rap grupları kuruluyor.
Çekoslavakya:
1989 devriminden sonra başlıyor.
Ukrayna:
Ukra-hop adı kullanılıyor, Rusça ve Ukraynaca sözler yazılıyor.
Polonya:
1990'larda Amerikalı popüler Rapçiler (MC Hammer, Vanilla Ice) dinleniyor. Lehçe müzik yapan gruplar kuruluyor
Perş. Ağus. 14, 2008 2:42 am